Nhóm thuốc giảm đau – hạ sốt – chống viêm là một nhóm thuốc rất thông dụng và được lưu hành phổ biến trên thị trường với nhiều loại hoạt chất khác nhau. Tuy nhiên, khi phối hợp 2 thuốc cùng nhóm NSAIDs thì làm tăng nguy cơ tổn thương đường tiêu hóa.
NSAIDs là một nhóm thuốc thường được chỉ định để giảm đau ở mức độ nhẹ và trung bình, nhất là đau có kèm viêm, dùng để hạ sốt do mọi nguyên nhân và chống viêm cấp/mạn như viêm khớp dạng thấp, thấp khớp cấp, viêm cột sống. Bên cạnh những lợi ích điều trị có được, nhóm thuốc này cũng gây ra nhiều tác dụng không mong muốn trên đường tiêu hóa, máu, thận hay hô hấp.
Đối với đường tiêu hóa, với cơ chế ức chế tổng hợp prostaglandin E1 và E2 gây giảm tiết chất nhầy và các chất bảo vệ niêm mạc, tạo thuận lợi cho các yếu tố gây loét xâm lấn, các NSAIDs gây kích ứng, đau thượng vị, thậm chí có thể gây loét dạ dày – tá tràng và xuất huyết tiêu hóa. Bên cạnh đó, NSAIDs còn gây kép dài thời gian chảy máu do ức chế kết tập tiểu cầu, giảm tiểu cầu và prothrombin, qua đó mà gây kéo dài thời gian đông máu, mất máu không nhìn thấy qua phân, tăng nguy cơ chảy máu.
Sau đây là các phân nhóm nhỏ trong nhóm thuốc NSAIDs mà khi kết hợp cùng nhau thì gây cộng hưởng tác dụng phụ trên đường tiêu hóa:
– Dẫn chất acid salicylic: acid acetylsalicylic, methyl salicylate, diflunisal
– Dẫn chất pyrazolon: phenylbutazon, metamizol, noramidopyrin
– Dẫn chất indol: indomethacin, sulindac, tolmentin, etodolac
– Dẫn chất oxicam: piroxicam, tenoxicam, meloxicam
– Dẫn chất acid propionic: ibuprofen, ketoprofen, naproxen, fenoprofen, flurbiprofen
– Dẫn chất phenylacetic: acid mefenamic, acid meclofenamic
– Dẫn chất coxib: celecoxib
Mỗi thuốc NSAIDs đều có một mức liều tối đa cho phép, nếu vượt quá thì nguy cơ gặp tác dụng không mong muốn sẽ tăng. Khi liều đã tăng tối đa mà không đủ tác dụng thì phải phối hợp thêm thuốc (nhất là khi dùng để giảm đau). Phổ biến nhất là phối hợp các thuốc với nhau nhưng không có cùng kiểu tác dụng phụ. Thuốc thường được dùng trong mọi công thức phối hợp là paracetamol (Lưu ý là paracetamol là thuốc không thuộc nhóm NSAIDs). Như vậy, khi phối hợp 2 thuốc khác nhóm thì tác dụng giảm đau sẽ là tổng tác dụng của các thuốc phối hợp nhưng tác dụng phụ lại không tăng.